ZEVEN DAGEN VAN ROUW: GRAVEN IN DE AARDE OPZOEK NAAR SPIRITUEEL GOUD
Het onverwachte overlijden van een geliefd naaste familielid deed me dieper nadenken over de plaats die aan de dood wordt gegeven in de hedendaagse samenleving. Er wordt wel gezegd dat de maatschappij van vandaag de dag de dood liever ver buiten de deur wilt houden. De meesten van ons wonen liever niet naast een begraafplaats, en dat is begrijpelijk denk ik. Het is niet mijn plan om een pleidooi te gaan houden voor begraafplaatsen midden in de stad om mensen met de dood te confronteren. Wel wil ik het over de dood hebben en de manier waarop er in veel gevallen tegen de dood aan wordt gekeken.
Laat ik allereerst duidelijk maken dat ik na het overlijden van het genoemde familielid van van mij, voor zover ik me kan herinneren, nog nooit in een korte periode zoveel heb gehuild. Dit was goed denk ik. Emoties (ook onaangename) mogen stromen, ze mogen er zijn. De dag dat ik hoorde van het plotselinge overlijden ben ik nog naar mijn werk gegaan omdat er een sollicitatie gesprek plaatsvond. Daarna ging ik naar huis. Een aantal fijne collega’s zeiden dat ik de volgende dag vrij kon nemen. Ik dacht ‘oh, ik ga gewoon werken’ maar die avond bedacht ik me. Ik vroeg vrij voor de volgende dag. Daarna volgde gelukkig het weekend. De maandag ging ik weer werken. Een aantal dagen, ondanks de heftige gebeurtenis. De middag voor de begrafenis ging ik eerder naar huis om op de dag van de begrafenis weer bij familie te zijn. Ik droeg op verzoek een gedicht voor dat ik had geschreven en ik was dankbaar dat ik op deze manier iets kon bijdragen. Het was een gedicht over eeuwige liefde.
Nee, het leven stopt niet met de dood van het fysieke lichaam, hier ben ik van overtuigd. Toch kan er dan nog veel verdriet worden ervaren bij het overlijden van een dierbare. Waarom? Omdat de bekende en vertrouwde manier van contact hebben met iemand in ieder geval gedeeltelijk verdwijnt. En natuurlijk leef je ook mee met anderen die misschien niet of minder geloven in het voortbestaan van het leven na de dood. Het is niet verkeerd om te rouwen. Het is een natuurlijkproces dat je de tijd mag geven. Hier wil ik het wel meer over hebben.
Een paar weken na het overlijden bedacht ik me dat het zeker niet verkeerd was geweest om een week thuis te zijn gebleven. Om het werken even te laten voor wat het is. Het was voor mij in die tijd echter een beetje lastig om te bepalen wat nou beter was. Was het beter om door werk wat afgeleid te worden of om er nog meer bij stil te staan? Ik denk, achteraf gezien, dat ik wat meer stil had mogen staan. Hoewel het niet verkeerd is geweest dat ik de draad weer op heb gepakt, had ik denk ik best wel een vrij week mogen nemen. Ik dacht aan waarom ik dit niet had gedaan. Het heeft denk ik onder andere te maken met hoe er in de hedendaagse samenleving wordt aangekeken tegen de dood. Ja, het leven gaat door, maar wat is dat leven dat doorgaat? Wat is het leven? Ik moest denken aan dat er vroeger vaak veel meer aandacht was voor rouw. In veel religieuze tradities zijn er voorschriften voor rouw. Het kwam in me op dat een concept als ‘zeven dagen van rouw’ zo gek nog niet is. Hier mag in de samenleving denk ik best wel wat meer aandacht voor komen.
Ja, de dood kan pijnlijk zijn. Maar wat is de dood? Zelf ben ik ervan overtuigd dat wat we de dood noemen slechts een overgang is. Wanneer iemand sterft wordt het fysieke lichaam afgelegd maar datgene wat je de Ziel zou kunnen noemen is dan nog levend. De Ziel is voor altijd levend. De Ziel is het leven zelf! Wanneer iemand sterft vindt er een soort van transformatie plaats, als van een rups in een vlinder. Onze energie is niet langer gebonden aan het fysieke lichaam. We nemen waar vanuit een meer ruim en vrij perspectief. Hoewel iemand voor de dood natuurlijk kan lijden, is de dood zelf als je het mij vraagt niet een pijnlijk iets. Natuurlijk kan het voor de mensen die achterblijven wel heel pijnlijk zijn. De dood is echter niet het einde. Het leven gaat door, op vele niveaus van zijn.
Het is denk ik tijd dat er in de samenleving weer wat meer ruimte komt om na te denken over de dood. Niet dat we moeten zwelgen in het lijden wanneer er een geliefde sterft. Wel dat we onze emoties er laten zijn. Dat we onze gedachten laten gaan over wat er wellicht nog is na dit fysieke leven. Dat we hierop bezinnen. We kunnen – indien we ons daartoe aangetrokken voelen – een aantal teksten lezen over bijna-dood-ervaringen. Bijvoorbeeld uit het boek ‘Eindeloos bewustzijn’ van cardioloog Pim van Lommel. Het is tijd dat er weer meer ruimte komt voor stille observatie van wat is. Een tijd voor meditatie, voor aandacht aan het innerlijke. Natuurlijk mag er in deze periode ook gelachen worden. Er mag ook zeker plaats zijn voor vreugde en het ervaren van diepe verbondenheid. Het is juist dit gene waar het om te doen is. Het verdiepen van het bewustzijn van liefde. Liefde tussen mensen op aarde en daaraan voorbij.
Zeven dagen van rouw is zo’n verkeerd idee nog niet. Het kan een periode zijn waarin we door stil te staan een dieper besef krijgen van de intrinsieke waarde van het leven. Door alle lagen van verdriet graven we. Misschien voelt het alsof we erdoorheen zakken. Dieper en dieper naar iets wat voorbij alle verdriet ligt. Dieper en dieper…naar iets wat niet echt een naam kan krijgen en wat je in je rouw wellicht voor onmogelijk houdt…dieper en dieper tot in het innerlijke (gezamenlijke) spirituele goud.
Het is diep in ons innerlijk, diep in ons hart, – voorbij alle heftige emoties en vormen van de wereld – dat we de liefde ervaren die altijd met ons blijft. De eeuwige liefde die verheven is boven alle stormen van het bestaan. Het is in deze liefde dat we altijd verbonden blijven met elkaar. In deze liefde is er geen dood. Er is slechts leven.
Er is eeuwig bestaan in een onbegrensde vrede. Het is deze liefde die we ten diepste zijn. Het is onze Ziel. Het is het evenbeeld van God, de Bron of hoe je het maar noemen wilt. Ja, we kunnen ons zicht hier tijdelijk op verliezen. We ervaren dan dood. We mogen de gevoelens erkennen die we ervaren als we te maken hebben met dood. En we mogen ze overgeven, beetje bij beetje. Als we dat willen mogen we ze overgeven aan de liefde die is.
We mogen de angsten en andere ongemakkelijke gevoelens die we kunnen hebben laten omvormen. We mogen openstaan voor transformatie. Openstaan om onszelf en anderen te vergeven en zo herboren te worden in het Licht dat ook Liefde is. Op deze manier kunnen we weten dat we nooit echt afgescheiden zijn van degene die we liefhebben. We ervaren een eenheid in vrede ook op momenten dat het even niet zo makkelijk is. We weten dat onze geliefden met ons zijn. Samen…voor altijd.
Copyright © Marlon Wong-Sioe 2020
Zie voor meer informatie: www.marlonwongsioe.com
